lo Topin de lenga : Programe deu 1èr semèstre 2023
-
lo 5 de heurèr : la «Condelèra» aus Andis
-
lo 26 de heurèr : la visita de la Tor Montrejau a Sauvatèrra
-
lo 19 de març : conferéncia sus mossarons
-
lo 08 d'abriu : lo Primtemps de l'Arribèra
-
lo 14 de mai : la passejada de las orquidèas
-
lo 25 de junh : Passejada «Al Cartero a Salias»
-
lo 24 de seteme 2023:
-
la passejada de la Pena de Mur
-
a Castanheda
La Topin de la Pena de Mur
Ua rondalejada de las beròjas miada peu Cristau dab un bèthvéder tot au briu de la marcha que'ns permeten de repassar las montanhas deus Pirenèus, de descrobir d'un biais diferent vilatges, castèths, paisatges...
Mes en tèrmi de bèthvéder çò de mièlher qu'ei per arribar... Un camin boscassèr qui bordeja l'ancian casterar roman que'ns mia a la pena qui senhoreja de 144 mètres sus la plana.
Pausa au ras de l'estatua de la Verge. Au cap de 2 òras de passejada que se'n va temps de partatjar lo disnar. Que van seguir un cluc tà quauques uns... E cantas tà tots. Ua presentacion de la legenda de la Pena - los Mòros que i aurèn trobat un acès... - e drin d'istòria – lo bailatge hantaume de Mur - per l'Estève. E Lavetz Cristau que'ns harà descobrir e mei que mei léger lo perqué qu'aquera estatua au bec – pr'amor deu curat de Castanheda... Ua tempsada hèra agradiva tota en lenga, un còp mei.
TOPIN DE LENGA
à Salias peus Salièrs lo 30/07/2023
Que son visitas perpausadas per l'associacion deus comerçants (l'ACAS) tà har descobrir la vila dab estancs gormands en comèrcis volontaris.
Drin de cambiament aqueth dimenge dab ua visita en occitan qui mesclè monde de tota traca. Qui i èran los acostumats deu Topin com personas gessidas d'autes parçans briga assabentadas de la lenga nosta mes curiosas de'n saber mei. E la saussa que gahè mercés au Salièr deu dia, lo Joan Francés Tisnèr qui'ns passegè per las arruas de la vila. Que sabó hèra plan hà'ns descobrir la soa vila en tot mesclar soviers deu temps de joenèr dab l'istoèra deu lòc. E saussa que n'i avó tanben mes de la qui hasó la fortuna deus part-prenents. E coleder, dulin, eca... Un gran mercés ad eth.
D’estanc gormand que n’i avó un bèth au «Moment Librairie», la libreria independenta de tria de Salias. De vertat non podèvan pas càber en los comèrcis, las 25 personas qui partatgèn aquera tempsada dinamica. Que ns’arcuelhó lavetz la libreria tà l'aperitiu dab las boniquerias auheridas peus comèrces participants. Au davant lo Joan Miquèu Dordeins que'ns hasó lo gran plaser d'animar un sesilha de descoberta deu son roman policièr, «Murtres en cadena» a las edicions Reclams. E tot com pendent la visita, l'ajuda deus locutors emmesclats que permetó a tots de seguir com cau e de passar ua tempsada plea d’escambis. Un gran mercés ad eth tanben. Los darrèrs mercejaments : tau «Moment Librairie» peu son arcuelh e a Mauryne per aver gausat aquera visita en lenga nosta !
Tà caperar aquera tempsada agradiva l'aubèrja bearnesa, solide, que i avó lo disnar partatjat.
-
lo 14 de mai 2023:
-
la passejada de las orquidèas
-
a Sauvatèrra
1 clatre triscat,
2-3 èrba abelha,
4 serapià lenga,
5 èrba mosca,
6 serapià deu labèlle long,
7-8 anacamptis piramidau,
9 èrba abelha,
10 esplinguetas (gerànium èrba de Robèrt),
11 tamós comun o reponchon.
Topin deus mossarons lo 19 de març 2023
a Sauvatèrra
Quin beròi dia aqueste dimenge de descoberta deu monde deus mossarons !
Tot que comencè per ua passejada suu cantèr deu gave d'Auloron a Sauvatèrra. E se n'i èran pas los mossarons que i èran totun los explics generós deu Cristau de Hauguernes, l'organizator deu dia. Que s'ensenhè lo biotòp d'aqueth camparòu, las correlacions e los simbiòsis... autant d'endics tà ua cerca a viéner ! Que s'ensenhè mantuas plantas e flors qui i èran eras : Creishoneta, esquila primavèra, liri jacint, ahumada etc... Lo campèstre en rauba pingorlada que'ns ditz lo primtemps qu'ei arribat e l'ivèrn en descampa...
E com de costuma que contunhèm per ua tempsada conviviau : l'aubèrja bearnesa, lo disnar partatjat tirat de la saca. Batalèra, cantas dab la nautat deu dia : la creacion deu Cristau : «los Mossarons», cantat sus l'aire de «Los tilholèrs». Òsca au creator !
E au vrespe la conferéncia-debatuda sus aqueth camparòu mitic e lo monde deus camparòus en generau. E que sabó trobar lo noste conferencièr l'equilibri just en apregondir las nostas coneishenças shens perdé'ns. Que mesclè explics scientifics sus coneishenças popularas (aròus de broisha etc.) dab la lectura de tèxts d'Albert Peyroutet e deu Ramonet deu pè de la vit.
Ua prestacion de hauta volada, un gran mercés a Cristau per aqueth beròi dia.
Taus qui volerén anar mei luenh, Le Blog de Cristau de Hauguernes qui'ns hè partatjar la suas coneishenças sus mantuns tèmas, micologia, meteorologia e auts en occitan e en francés.
E tà acabar e tau plaser, la canta deu dia.
-
lo 26 de heurèr 2023:
-
la visita de la Tor Montrejau
-
a Sauvatèrra
La Condelèra aus Andis lo 5 de heurèr 2023
Navèra annada, navèra formula !
Dinc adara los Topins que's debanavan mei que mei per dehòra. En efèit passejadas, visitas que son reservadas aus dias de primtemps o d'abòr.
Que calèva trobar auta causa tà ns'amassar pendent aquera tempsada de hred e (normaument) tròp sovent de ploja. N'estó pas briga complicat en ligar duas de las causas mei estimadas deu monde de noste : la paraula e lo gormandèr... La paraula dab los condes, las hèitas e los jòcs tà har participar los aprenents e los qui ne son pas tròp adaise dab la lenga. Tau gormandèr n'estó pas tròp complicat tanpauc. En aquera tempsada de candelèra : perqué pas quauquas crespèras en mei deu disnar tirat de la saca ? Atau qu'èra vaduda la Condelèra !
E se n'èram pas hòrt numerós aqueste còp, - hèra de desencusats pr'amor de cuentas o de virus - qu'estom totun ua dotzena qui passèm ua pausa hòrt agradiva qui comencè de cap à 10 òras e mieja aqueth dimenge 5 de heurèr. En mei deus condes e autas hèitas que i estón tanben cantas, quauques pas de dança qui'ns mièn dinc a 5 òras deu ser. Que ns'i tornaram !
E un gran mercés a l'animator deu dia, lo Cristau de Hauguernes e a la nosta ostessa, la Ania qui'ns permetó d'estar arcuelhuts a l'Amicala deus Antins on ns'esperava un huèc bambau.
Topin Orthez Médièval 02/10/2022
Passejada micologica 2022
Adishatz,
Que'n parlèm l'aute dia e ací, que l'avètz lo convit tà la passejada micologica deu 23 d'octobre à 9 òras aus Andins.
Jo, que i serèi, los cèps tanben lavetz, au plaser de v'i arretrobar !
SALIAS 2022
MUSÈU DE SALIAS
Aqueste topin que s'acaba on a començat : a la sala de la muda.
Un cop mei, moment conviviau mercés au repaish partatjat, a las batalèras e las cantas qui segueishen la visita.
E quina visita !
Mercés a Annie deus amics deu vielh Salias qui'ns hè descobrir pendant ua òra e mieja los tres solèrs deu Musèu de la sau.
A l'embaish l'installacion tau qu'èran organizadas las maisons quauquas sègles. Los tiradors (espiatz aquí : que n'avètz dus deus valents quan ne portaràn pas 130 litres de saussa com los davancèrs hens lo samau. Que'u barrejan hens lo coleder còsta la maison qui mia aquera aiga salada dinc au dulin au miei de l'ostau. Aquera sèrva de la quau l'aiga tirada ei cauhada dinc e sobri sonque la tan preciosa sau qui hè lo riquèr deus parts-prenants. E qui ei partatjada segon la lei edictada hens lo libe negre despuish 1587 mei vielh reglament enqüèra en vigor uei lo dia.
La maqueta de la vila que'ns ajuda a comprener quin se passava auts còps hens los diferents barris.
Lo prumer solèr qu'ei consacrat a la vila e a la vita vitanta deu començament deu sègle XIXau. L'adobament deus lòcs en foncion deu deu termalisme. Los objèctes especifics emplegats ec.
TOPIN 2022 a
SAINT PE DE LEREN
TOPIN à ORTÈS 2022
Que damoran plaças. Rendetz-ve abans 10 òras, au pè de la Tor de Moncada.
Inscripcion obligatòria au 06 41 17 48.
Passa sanitari demandat tà entrar en la tor.
Tà'us qui ac vòlen, moment de convivialitat e disnar partatjat a la sala Seillant.
Il reste des places. Rendez-vous avant 10 h au pied de la Tour Moncade.
Inscription conseillée au 06 89 41 17 48.
Passe sanitaire demandé pour entrer dans la tour.
Pour ceux qui le désirent, moment de convivialité et repas partagé à la salle Seillant.
TOPIN 2021 a SALIAS
TOPIN 2021a SAUVATÈRRA
TOPIN DE LENGA qu’èi estat apitat tà amassar los amorós de la lenga gascone ; que s’i podem arretrobar au miei de monde qui la parlen, tà enténer soar los mots e tanben poder la parlar. Los debutants , curiós de l’enténer, que pòden viener. Un paperòt tradusit en francés que sera hornit a cadun.
L’amassada que’s debanera en l’encastra d'ua visite deu patrimoni istoric de las carrèras deus nostes vilatges e las riquessas naturaus deu noste pais.
La purmèra encontra qu’èstó tienguda lo 26 de seteme2021 a dètz òras a SAUVATÈRRA DE BIARN.
« Sauvatèrra bona tèrra »
Lo capdau de l’ASEC, Miquèu de la Heuguèra e Estèva Joseau qu’èran animators deu matiau.
Que ns’an hèit descovrir personatges deu parçan, qui an deishat òbras culturaus, aimat lo país e evenimens istorics.
-Jan deu Sabalot
-Ernèst Gabard
-Marcelin de La Heuguèra
-La sent Enric deu 15 de julhet de 1944
-Gaston III de Foish-Bearn dit « Febus »
-L’Infante LEOFAS, SANCIA la navarresa e la legenda deu pont..
Aquera visita que s’ei escaduda dab un beroi sor de l’abòr e los charmants poèmas, cantas e commentaris de Miquèu e Èstèva.
Lo viatge n’ei pas fenit. Qu’ei juste fenit tà uei.
Que’vs podetz preparar tau 24 d’octobre 2021. Dab lo salièr Christau Contrèras, qu’anaram a la descobèrta deus bòscs deus « ANDINS » e la recèrca deus camparòus .
Rendetz vos a 9 òras au parcatge de l’Amicala Laïca deus Andins.
Un aute rendetz-ve qu'ei anonçiat tau 21 de noveme2021, entà visitar lo Castèth de Moncada, guidatz per lo Joan-Pèir POUQUET.
Que’m torneram parlar.
TONPIN DE LENGA est un rendez-vous donné aux adeptes de la langue gasconne ; on s’y retrouve avec des personnes qui la parlent, pour entendre les sons et aussi pouvoir la parler. Ce rendez-vous est aussi ouvert aux débutants curieux de l’entendre. Un support papier traduit en français est distribué pour la visite.
Ce rendez-vous est organisé autour d’une visite du patrimoine historique de nos centres bourg ou des richesses naturelles de notre environnement naturel.
La première rencontre a eu lieu le 26 septembre 2021 à 10 h dans le bourg de SAUVETERRE DE BÉARN.
« SAUVETERRE BONNE TERRE »
Michel CAZAMAYOR Président de l’ASEC et Stéphane JOSEAU ont animé cette visite.
Nous avons découvert des personnages qui ont marqué leur passage dans cette contrée, par leurs œuvres culturelles et leur attachement au pays :
-Yan deu Sabalot
-Ernest Gabart
-Marcelin de la Hèuguère
-La saint Henri du 15 juillet 1944
-Gaston III de Foix Béarn dit « FÉBUS » Seigneur de Béarn.
-L’INFANTE LÉOFAS, SANCIE la Navarraise et la Légende du Pont.
Cette visite guidée s’est déroulée sous un magnifique soleil automnal et le charme des poèmes, des chants et des commentaires en gascon de MICHEL ET STEPHANE.
Le voyage n’est pas fini !
Un autre rendez-vous est fixé le 24 octobre 2021 avec les salisiens pour la découverte des sous-bois et des trésors mycologiques saisonniers avec comme guide Christophe Contrèras.
Rendez-vous à 9 h le dimanche 24 octobre au parking de l’Amicale Laïque des ANTYS.
Plus tard, rendez-vous à ORTHEZ pour la visite du château MONCADE, le 21 novembre 2021 avec Jean-Pierre POUQUET.